W tym krótkim artykule odpowiem na pytanie jednego z uczniów, które brzmiało: Jaka jest różnica między ～たところ a ～たばかり
{getToc} $title={Table of Contents}Wstęp
Aspekt czasowy czynności (w nieco prostszej wersji) składa się z:
- Moment rozpoczęcia
- Trwanie
- Moment zakończenia
Konstrukcja gramatyczna ところ opisuje aspekt czasowy wykonywania czynności, czyli to, w jakim miejscu obecnie się znajdujemy.
Podstawowe różnice
Podstawową różnicą między ～たところ a ～たばかり jest to, że ところ wskazuje na moment zakończenia czynności, a ばかり wskazuje na to, że minęło niewiele (często zbyt mało) czasu od ukończenia tej czynności.
- ところ skupia się na punkcie
- ばかり na czasie, który upłyną, z zaznaczeniem, że upłynęło go niewiele.
- ところ może opisywać tylko sytuację bezpośrednio po zakończeniu
- ばかり można użyć nawet w dowolnym momencie od zakończenia, gdy chcemy podkreślić, że „dopiero co coś zrobiłem”; godzinę temu, tydzień czy miesiąc lub rok. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji.
Nieco więcej o ばかり
By dobrze zrozumieć użycie ばかり, potrzebujemy szeroko nakreślonej sytuacji.
Sytuacja 1. Ktoś zaprasza nas na jedzenie na mieście. Jednak my dopiero co (załóżmy 2 godziny temu) zjedliśmy obfity obiad i minęło zbyt mało czasu, byśmy mieli apetyt na cokolwiek. Nie jesteśmy po prostu jeszcze głodni.
➊ Aさん：ピザでも食べに行かない？
Idziemy zjeść jakąś pizze czy coś?
Bさん：あ、昼ご飯を食べたばかりなので、私は遠慮する。
Dopiero co jadłem obiad, to spasuję.
ばかり nie oznacza momentu, w którym skończyliśmy jeść. Po prostu minęło zbyt mało czasu i nie jesteśmy głodni; nie zdążyliśmy zgłodnieć.
Sytuacja 2.
➋ 一ヶ月前に日本に来たばかりなので、まだ生活には慣れていません。
Dopiero co, miesiąc temu, przyjechałem do Japonii, więc nie jestem jeszcze
przyzwyczajony do życia tu.
1 miesiąc od przyjazdu to może być jeszcze zbyt mało, żeby przyzwyczaić się do życia w nowym miejscu.
Często w drugiej części zdania po ばかり występuje jakaś nieporządna sytuacja, np.: narzekamy. Do ばかりpasuje なのに (mimo że).
Sytuacja 3.
➌この車は、去年買ったばかりなのに、もう壊れてしまった。
Dopiero co kupiłem rok temu ten samochód, a już się popsuł.
Rok – jak na nowy samochód – to raczej niewiele.
W każdym z powyższych zdań ばかり podkreśla, że minęło (zbyt) mało czasu jak na konkretne przypadki. ところ w powyższych zdaniach brzmiałoby nienaturalnie, a nawet byłoby niepoprawne, ponieważ ところ podkreśla tylko moment zakończenia.
Nieco więcej o ところ
Właśnie przed chwilą wyszedłem ze szkoły. A co tam?
Wyobraźmy sobie, że przybyliśmy na przystanek i nie widzimy autobusu, którym mieliśmy jechać. Pytamy kogoś na przystanku:
Właśnie przed chwilą wyszedłem ze szkoły. A co tam?
Obie te sytuacje nakreślają jedynie, że dana czynność, w tym przypadku wyjścia i odjechania, właśnie się skończyła. Nie podkreślamy tutaj upływu czasu jak w przypadku ばかり
Podsumowanie
Dodatkowo jako ciekawostkę chciałbym napisać, żeところ może być używane jeszcze z formą prostą np. 食べる albo ciągłą 食べている, podkreślając, że właśnie zamierzamy coś zacząć robić (食べるところ - właśnie będę jadł) lub że właśnie jesteśmy w trakcie danej czynności (食べているところ - właśnie jem).
ところ i ばかり oczywiście mają bardzo dużo znaczeń i użyć, dlatego musimy patrzeć szeroko na kontekst, by być pewnym, z którą funkcją mamy do czynienia. :)
To tyle w tym krótkim artykule. Mam nadzieje, że ta różnica została wyjaśniona w zrozumiały sposób. Zachęcam do dyskusji i dzielenia się opinią na temat tego artykułu.
Zachęcam również do nadsyłania pytań w komentarzu lub na mail: nippongo20@gmail.com
Wsparcie
wsparcie, zostając moim patronem
https://buycoffee.to/nippongo